|
tohoop |
zusammen |
To Wihnachten kümmt de ganze Familie tohoop. |
|
tokehr gahn |
toben, rasen |
He gung so tokehr, dat twee Mann em fastholen mussen. |
|
tomoot |
zumute |
He weer schlecht tomoot. Em dä allens weh. |
|
Toog (tooch) |
zäh |
Dat Gegendeel vun "mürr" is "toog". |
|
topass |
|
He weer schiet topass. He harr Wehdaag. |
|
torecht |
|
Dat löppt sik al torecht; Ik kum torecht |
|
toschann |
zugrunde (richten) |
He hett dat Peerd toschann reden (reen). |
|
tostellen |
herrichten, |
Wenn Besöök inlaad wär, musse tostellt warrn. |
|
töven (töbn) |
warten |
Töv mal! Ik kumm glieks na. |
|
tüddelig |
verwirrt |
He is so tüddelig. He bringt allens dörnanner. |
|
tüdeln |
faseln, schwindeln |
Nu tüdel nich; segg de Woohrheit! |
|
tüdern |
anbinden |
De Koh weer antüdert an een Tüderpahl. |
|
tumpig |
blöd |
De tumpige Kerl hett dat allens noch leeger mokt. |
|
Tüünkram |
Unsinn |
Wat du verteIlst, is doch Tüünkram. / Mit sunn Tüünkram giv ik mi ni eh af. |
|
Tüüt, ut de sin |
außer sich sein, |
He wär ganz ut de Tüüt, so hett he sik opregt./ So ut de Tüüt weer dat Ohnsorg-Publikum lang nich wen as gestern na de Premiere |
|
twei |
kaputt |
De Vas is twei. De is dalfullen. |
|
um un bi |
ungefähr |
Över de Dumen pielt wärn dat so um un bi twee Kilometer to loopen. |
|
utklamüstern |
herausfinden |
Dat harr he all alleen utklamüsert. |
|
utnanner pulen |
|
He hett dat hoorkleen utnannerpult. Denn harrn wi dat verstaan. |
|
utnein |
abhauen |
He wär utneit. Se kregen em nieh tofaaten. |
|
utkniepen |
Sich entziehen, verschwinden |
As he an de Reeg weer, is he utkneepen. |
|
utstafferen |
Ausrüsten/ |
He wär utstaffert as wull he na de Nordpol. / He weer utstaffeert as een Pingstoss. |
|
verbiestert |
verwirrt |
He wär so verbiestert. He kunn nich mehr klor denken. |
|
verfehrn |
erschrecken |
Se hett sik verfehrt as he mit eenmal achter ehr stunn. |
|
verkloren |
erklären |
Min Vadder het mi verklort wie een Motor funktioneert. |
|
verknusen |
schwer verdauen |
Dat se em rutsmeten harr, dat kunn he nich verknusen. |
|
verköhlen |
erkälten |
He weer verköhlt und un harr een dicke Schol um de Hals.
|
|
vermoden sien |
auf etwas gefasst sein |
Ik weer mi vermoden, dat bi son Gewitter wat passeeren kunn. |
|
verpuusten |
nach Atem ringen, |
Na twee Treppen mutt he eerstmal verpuusten. |
|
vertöörn |
erzurnen |
He hett sik mit sin beste Fründ vertöörnt. |
|
vigeliensch |
schwierig, fieselig |
Wenn wat "viegeliensch" is, denn is dat so vertrackt as een reine Ton op de Geig to speelen. Dat kriggt nich jeder totecht. |
|
Visiten |
Besuch (auch |
De ganze Naverschaft keem to Visiten. |
|
vundoog, -nacht |
Heute / heute nacht |
Vunnacht fiern wi inne Geburtsdag rin. |
|
Warf / sik een W. söken |
Anliegen / einen Vorwand suchen |
Ween man een beten mit de Naver schnacken wull, wurr gau een Warf söcht. |
|
Wehdaag |
Schmerzen |
Em deer de Buuk weh. De Wehdaag weer nich to´n Utholen. |
|
wekke |
einige, welche |
Wecke vun uns Jungs speelten Football. |
|
Wees |
Aufhebens |
Nu mok dor man ni eh soln Wees vun. |
|
Wier /Wieren |
Draht / Drähte |
Mit Stickelwiern wurr inrickt. Mit Höhnerwiern wurr een Utloop för den Kaninken buut. |
|
wies warrn |
bemerken |
He wurr mi erst wies as he opkeek. |
|
wietaff |
weit weg |
Se hem wietaff vun't Dörp wohnt. |
|
wietleftig |
weitläufig |
Se sind wietleftig verwandt. Dat is sin Schwippschwoger. |
|
Wippen |
Ähren |
In de Wippen sitt dat Koorn. |
|
Wippsteert |
Bachstelze |
Wenn du een Wippsteert sühst, denn weets |
|
wiss |
gewiss |
Dor kannst du di wiss op sien. |
|
wohren |
in Acht nehmen; |
Wohr di Gard, de Buer de kümmt! / Wohr di weg! |
|
wohrhaftig (woraftich) |
wirklich, tatsächlich |
Du froogst wohrhaftig, ob ik dat ok kann? |
|
woogen |
|
De Fruunslüüt woogten inne Köök. Se harrn inladen to Visiten. (Dat „g“ ward as „ch“ utsproken.) |
|
wüden (wü'n) |
jäten, von Unkraut |
Wenn du bi't Unkruthacken nichh torecht kummst, denn musst du inne Kneen to wü'n. |
|
tohoop |
zusammen |
To Wihnachten kümmt de ganze Familie tohoop. |
|
tokehr gahn |
toben, rasen |
He gung so tokehr, dat twee Mann em fastholen mussen. |
|
tomoot |
zumute |
He weer schlecht tomoot. Em dä allens weh. |
|
Toog (tooch) |
zäh |
Dat Gegendeel vun "mürr" is "toog". |
|
topass |
|
He weer schiet topass. He harr Wehdaag. |
|
torecht |
|
Dat löppt sik al torecht; Ik kum torecht |
|
toschann |
zugrunde (richten) |
He hett dat Peerd toschann reden (reen). |
|
tostellen |
herrichten, |
Wenn Besöök inlaad wär, musse tostellt warrn. |
|
töven (töbn) |
warten |
Töv mal! Ik kumm glieks na. |
|
tüddelig |
verwirrt |
He is so tüddelig. He bringt allens dörnanner. |
|
tüdeln |
faseln, schwindeln |
Nu tüdel nich; segg de Woohrheit! |
|
tüdern |
anbinden |
De Koh weer antüdert an een Tüderpahl. |
|
tumpig |
blöd |
De tumpige Kerl hett dat allens noch leeger mokt. |
|
Tüünkram |
Unsinn |
Wat du verteIlst, is doch Tüünkram. / Mit sunn Tüünkram giv ik mi ni eh af. |
|
Tüüt, ut de sin |
außer sich sein, |
He wär ganz ut de Tüüt, so hett he sik opregt./ So ut de Tüüt weer dat Ohnsorg-Publikum lang nich wen as gestern na de Premiere |
|
twei |
kaputt |
De Vas is twei. De is dalfullen. |
|
um un bi |
ungefähr |
Över de Dumen pielt wärn dat so um un bi twee Kilometer to loopen. |
|
utklamüstern |
herausfinden |
Dat harr he all alleen utklamüsert. |
|
utnanner pulen |
|
He hett dat hoorkleen utnannerpult. Denn harrn wi dat verstaan. |
|
utnein |
abhauen |
He wär utneit. Se kregen em nieh tofaaten. |
|
utkniepen |
Sich entziehen, verschwinden |
As he an de Reeg weer, is he utkneepen. |
|
utstafferen |
Ausrüsten/ |
He wär utstaffert as wull he na de Nordpol. / He weer utstaffeert as een Pingstoss. |
|
verbiestert |
verwirrt |
He wär so verbiestert. He kunn nich mehr klor denken. |
|
verfehrn |
erschrecken |
Se hett sik verfehrt as he mit eenmal achter ehr stunn. |
|
verkloren |
erklären |
Min Vadder het mi verklort wie een Motor funktioneert. |
|
verknusen |
schwer verdauen |
Dat se em rutsmeten harr, dat kunn he nich verknusen. |
|
verköhlen |
erkälten |
He weer verköhlt und un harr een dicke Schol um de Hals.
|
|
vermoden sien |
auf etwas gefasst sein |
Ik weer mi vermoden, dat bi son Gewitter wat passeeren kunn. |
|
verpuusten |
nach Atem ringen, |
Na twee Treppen mutt he eerstmal verpuusten. |
|
vertöörn |
erzurnen |
He hett sik mit sin beste Fründ vertöörnt. |
|
vigeliensch |
schwierig, fieselig |
Wenn wat "viegeliensch" is, denn is dat so vertrackt as een reine Ton op de Geig to speelen. Dat kriggt nich jeder totecht. |
|
Visiten |
Besuch (auch |
De ganze Naverschaft keem to Visiten. |
|
vundoog, -nacht |
Heute / heute nacht |
Vunnacht fiern wi inne Geburtsdag rin. |
|
Warf / sik een W. söken |
Anliegen / einen Vorwand suchen |
Ween man een beten mit de Naver schnacken wull, wurr gau een Warf söcht. |
|
Wehdaag |
Schmerzen |
Em deer de Buuk weh. De Wehdaag weer nich to´n Utholen. |
|
wekke |
einige, welche |
Wecke vun uns Jungs speelten Football. |
|
Wees |
Aufhebens |
Nu mok dor man ni eh soln Wees vun. |
|
Wier /Wieren |
Draht / Drähte |
Mit Stickelwiern wurr inrickt. Mit Höhnerwiern wurr een Utloop för den Kaninken buut. |
|
wies warrn |
bemerken |
He wurr mi erst wies as he opkeek. |
|
wietaff |
weit weg |
Se hem wietaff vun't Dörp wohnt. |
|
wietleftig |
weitläufig |
Se sind wietleftig verwandt. Dat is sin Schwippschwoger. |
|
Wippen |
Ähren |
In de Wippen sitt dat Koorn. |
|
Wippsteert |
Bachstelze |
Wenn du een Wippsteert sühst, denn weets |
|
wiss |
gewiss |
Dor kannst du di wiss op sien. |
|
wohren |
in Acht nehmen; |
Wohr di Gard, de Buer de kümmt! / Wohr di weg! |
|
wohrhaftig (woraftich) |
wirklich, tatsächlich |
Du froogst wohrhaftig, ob ik dat ok kann? |
|
woogen |
|
De Fruunslüüt woogten inne Köök. Se harrn inladen to Visiten. (Dat „g“ ward as „ch“ utsproken.) |
|
wüden (wü'n) |
jäten, von Unkraut |
Wenn du bi't Unkruthacken nichh torecht kummst, denn musst du inne Kneen to wü'n. |